Quy định pháp luật về trách nhiệm mua bảo hiểm cháy, nổ đối với nhà chung cư

Trong bối cảnh các quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy ngày càng được siết chặt, việc mua bảo hiểm cháy nổ cho nhà chung cư đang trở thành mối quan tâm chung của cả cư dân và ban quản lý tòa nhà.

1. Trách nhiệm mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Theo Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định 105/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ 01/07/2025, cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ là các cơ sở thuộc diện quản lý về phòng cháy, chữa cháy có nguy cơ cháy, nổ cao trong đó có Nhà ở chung cư.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 128 Luật nhà ở 2023:

“1. Nhà nước khuyến khích chủ sở hữu nhà ở mua bảo hiểm nhà ở theo quy định của pháp luật. Đối với nhà ở thuộc danh mục cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ theo quy định của pháp luật về phòng cháy, chữa cháy thì chủ sở hữu nhà ở này phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.”

Ngoài ra Căn cứ điểm i khoản 1 Điều 41 Thông tư 05/2024/TT-BXD”

“Điều 41. Quyền và trách nhiệm của chủ sở hữu nhà chung cư

1. Đối với nhà chung cư có nhiều chủ sở hữu thì các chủ sở hữu có quyền và trách nhiệm sau đây trong quản lý, sử dụng nhà chung cư:

 …

i) Mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc đối với phần sở hữu riêng, đóng góp kinh phí để mua bảo hiểm cháy nổ đối với phần sở hữu chung theo quy định của pháp luật phòng cháy, chữa cháy và pháp luật về kinh doanh bảo hiểm; chịu trách nhiệm trước pháp luật và phải bồi thường trong trường hợp gây ra cháy nổ trong nhà chung cư;”

Khoản 1 Điều 11 Luật Nhà ở 2023 có quy định chủ sở hữu nhà chung cư là tổ chức, cá nhân trong nước, người Việt Nam định cư ở nước ngoài phải có nghĩa vụ đóng bảo hiểm cháy, nổ đối với nhà ở thuộc diện bắt buộc phải tham gia bảo hiểm cháy, nổ.

Như vậy, đối tượng bắt buộc đóng bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc cho nhà chung cư là chủ đầu tư dự án trong trường hợp dự án nhà chung cư vẫn thuộc sở hữu của chủ đầu tư. Trường hợp, người mua chung cư đã được nhận bàn giao căn hộ thì sẽ có trách nhiệm phải mua bảo hiểm cháy nổ phần nhà chung cư đã mua.

Chung cư ngày càng được người dân ưa chuộng tại các thành phố lớn kéo theo đó là trách nhiệm phòng chống cháy nổ cần phải đẩy mạnh

2. Mức phí bảo biểm cháy, nổ bắt buộc

Theo Nghị định 67/2023/NĐ-CP quy định tỷ lệ phí bảo hiểm cháy nổ là:

– 0,05%/năm đối với chung cư có hệ thống chữa cháy tự động;

– 0,1%/năm đối với chung cư không có hệ thống chữa cháy tự động.

Theo đó, mức phí bảo hiểm cháy nổ thực tế phải đóng bằng tỷ lệ phí bảo hiểm nêu trên x (nhân) với giá trị tài sản đăng ký mua bảo hiểm.

Ví dụ, nếu một căn hộ chung cư có giá khoảng 2 tỷ đồng thì phí bảo hiểm cháy nổ bắt buộc hàng năm là 1.100.000 đồng (đã bao gồm thuế VAT).

3. Trách nhiệm pháp lý đối với hành vi trốn mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Hành vi không mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo Điều 49 Nghị định 144/2021/NĐ-CP quy định:

“Điều 49. Vi phạm quy định về bảo hiểm cháy nổ bắt buộc

1. Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc không đúng nguyên tắc, mức phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc theo quy định của pháp luật;

b) Không cấp hoặc cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc không đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật.

2. Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng đối với hành vi cơ sở thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc mà không mua theo quy định của pháp luật.

3. Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không trích nộp phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc để đóng góp kinh phí cho hoạt động phòng cháy và chữa cháy theo quy định của pháp luật.”

Như vậy, đối với cơ sở thuộc diện phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc mà không mua có thể bị phạt tiền lên đến 40 triệu đồng.

4. Kết luận

Đối với nhà chung cư, trách nhiệm mua bảo hiểm sẽ được phân chia tùy theo phần sở hữu. Phần sở hữu chung như hành lang, cầu thang, tầng hầm… thì Ban quản trị hoặc đơn vị quản lý tòa nhà có trách nhiệm đứng ra mua bảo hiểm. Đối với phần sở hữu riêng của từng hộ dân, các hộ dân cần mua bảo hiểm cháy, nổ để bảo vệ tài sản và an toàn của chính mình trong trường hợp không may xảy ra sự cố.

Trên đây là nội dung tư vấn của Luật Bắc Dương liên quan đến Quy định pháp luật về trách nhiệm mua bảo hiểm cháy, nổ đối với nhà chung cư. Nếu có nhu cầu tư vấn, thực hiện các thủ tục pháp lý, Quý độc giả có thể liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ.

Nguyễn Quang Vinh – 09/7/2025

Cơ sở pháp lý: Luật Nhà ở 2023; Nghị định 105/2025/NĐ-CP; Nghị định 144/2021/NĐ-CP; Thông tư 05/2024/TT-BXD Và các văn bản quy phạm pháp luật khác có liên quan.

Tham khảo thêm: https://luatbacduong.com/quy-dinh-phap-luat-ve-giao-con-chung-cho-bo-me-nuoi-duong-khi-ly-hon/